ʼn Mens sien dikwels dat mense *virseker skryf wanneer hulle “verseker” of “vir seker” bedoel. Hoekom is dit ʼn fout wat dikwels voorkom?

Daar is twee voor die hand liggende redes. Die feit dat *virseker presies dieselfde as “verseker” en “vir seker” klink, is natuurlik die belangrikste oorsaak. Daar is boonop ʼn oorvleueling in betekenis: As jy sekerheid het oor ʼn saak, sê ons “jy is verseker van jou saak”, jy is dus “selfversekerd”, máár “jy weet dit vir seker”.

Nog ʼn rede: Die versekeringsmaatskappy Virseker was myns insiens baie vernuftig toe hulle die naam van hulle maatskappy (hopelik) opsetlik verkeerd gespel het. Dis ʼn slim woordspel met “vir seker” en “verseker”. Die maak van sulke doelbewuste spelfoute is ʼn bekende meganisme waarmee jy in die handelswêreld jou produk kan laat uitstaan. Dink maar aan Bokomo se “Weet-Bix” (in plaas van wheat), of Kellogg se “Froot Loops” (in plaas van fruit). Nando’s is veral bekend vir grappige woordspelings in hulle advertensies.

Daar is natuurlik ʼn reuseverskil tussen ʼn doelbewus gemaakte spelfout wat slim is, en ʼn spelfout wat uit onkunde insluip. As jy sê nou maar jou haarkappersalon “Potchefstroom Haarkapers” (in plaas van “Potchefstroom Haarkappers”) noem, dan wonder ek oor jou (taal- en haarkap)vaardighede. Gaan jy my hare kap of kaap? Indien jy juis met dié woorde speel, moet daar dan ten minste in jou logo ʼn aanduiding wees dat jy ʼn vrybuiter van hare is.

Wat nou met die maatskappy Virseker se reklameveldtogte gebeur, is dat ons oral op advertensieborde en in tydskrifte die opdrag sien: “SMS ‘virseker’ na 43937”. En hoe meer ons dit sien, hoe meer glo ons dit is ook hoe ons “verseker” in ander kontekste skryf. As dit wél sou gebeur (sê nou maar oor ʼn tydperk van twintig jaar), sou Virseker baie trots op hulleself kon wees, want dan het die handelsnaam “Virseker” ʼn werkwoord geword, net soos wat “google”, “tippex” en “cutex” werkwoorde geword het.

ʼn Vierde rede vir die foutiewe *verseker in plaas van “vir seker”, sou voor die deur van die Taalkommissie gelê kon word. In die 1991-AWS staan vir die eerste keer: “verseker of vir seker (sonder twyfel; beslis)”. Die Taalkommissie van toe het verkeerd geoordeel dat “verseker” en “vir seker” wisselvorme is, en dié fout word meer as 25 jaar later in die 2017-AWS (wat in Augustus hierdie jaar verskyn) reggestel.

Net soos wat jy by ʼn kinderpartytjie vir oulaas spesiale oomblikke op film verewig, of soos wat jy iemand vir dood langs die pad laat, of vir lief neem met die feit dat iemand nie vir ewig op jou verlief sal wees nie, so kan jy ook vir seker weet dat dié weergawe van die openingsin korrek is:

“Jy moet vir seker jou kar by Virseker laat verseker.”

Hierdie rubriek het in gewysigde vorm in Beeld van 25 Maart 2017 verskyn.