Ek kry gereeld van onderwysers vir die Grondslagfase ʼn versoek om raad hoe hulle aan hulle leerders kan verduidelik waarom ons ʼn woord soos brood met ʼn slot-d spel as ons dit eintlik met ʼn slot-[t] uitspreek. (Daardie blokhakies dui aan dat dit ʼn fonetiese voorstelling van die klank is.) En klokslag is die argument: Ons is dan veronderstel om te skryf soos ons praat; hoekom kan ons dan nie broot skryf, net soos wat ons groot skryf nie?

Ek kry dikwels navrae oor retoriese middele (op die trant van: "Tannie, wat noem ʼn mens dit as skrywers verkeerde goed met mekaar vergelyk?" en wat ek dan moet vertaal na "'n uitspraak wat aanvanklik lyk of dit 'n teenstrydigheid bevat, maar by nader beskouing tog versoenbaar is"), wat my gewoonlik in ʼn koue sweet laat uitslaan. Sien, ek is ʼn taalkundige van opleiding en ʼn taalpraktisyn van nering. Letterkunde het my nog altyd ore aangesit. Ek het waardering vir die kuns – baie – maar min vaardigheid om dit te ontsyfer. Linkerbreindilemmas.

Om dié rede het ek nie aandag gegee in die lesings waarin retoriese middele bespreek is nie. Tot my skande en my spyt is ek dus deesdae net so in die donker as die jong navraers, en ek moet altyd naarstiglik begin rondsoek na hulp.

Tale is almal gemoedelike diewe. Hulle is soos jou vriendelike buurman wat elke Saterdag jou grassnyer leen, tot julle naderhand albei vergeet het wie oorspronklik die grassnyer aangekoop het. Ná jare begin jy selfs jou buurman vra of jy asseblief jou eie grassnyer kan gebruik.

Ek het hierdie week verskeie navrae oor die skryfwyse van straatname in Afrikaans gekry. Ek vermoed dit het dalk iets met die skoolkurrikulum te make, maar dis miskien goed om in ieder geval inligting oor die saak bymekaar te sit. Die konvensies en reëls wat hierop van toepassing is, is so 'n bietjie verstrooi, selfs in die AWS, en dit is dalk nuttig om dit in een dokument byderhand te hou.

Ek kry vroegoggend 'n navraag van 'n VivA-gebruiker wat in 'n taalargument met kollegas vasgeval het: Skryf 'n mens Die ondersteuners het op die spelers geskree en gevloek of is dit Die ondersteuners het op die spelers geskree en vloek? Die rede vir die verwarring en die vraag is dat daar blykbaar 'n reël in skoolgange ronddool wat lui dat "twee aksies wat op dieselfde tydstip plaasvind nie in die verlede tyd albei ge- kry nie".

Ek het simpatie met die vraagsteller en die verwardes, want dit is weer een van daardie skoolreëls wat gemaak is om kinders te help, maar eintlik almal van die wal in die sloot help. Onthou maar altyd: As die kortpad 'n kortpad was, sou die lang pad daarlangs geloop het. Dit geld ook vir taalreëls.